17 χρόνια μετά…

Ήταν ξημερώματα της 17ης Ιανουαρίου του 1991: Ξεκινά η επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου», κατά την οποία οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους επιτίθενται εναντίον του Ιράκ, που είχε καταλάβει και προσαρτήσει το Κουβέιτ. Το ίδιο βράδυ, το Ιράκ εκτοξεύει οκτώ πυραύλους Σκουντ εναντίον του Ισραήλ.
Ο πατήρ Μπους, χειραγωγώντας τον ΟΗΕ και επιτυγχάνοντας ευρύτατη συμμαχία, εισέβαλε στο Ιράκ. Έξι εβδομάδες αργότερα τα ιρακινά στρατεύματα αποχωρούσαν από το Κουβέιτ.

Όσα πρέπει να θυμόμαστε και να γνωρίζουμε

@ Οι Σύμμαχοι κινητοποίησαν 580.000 άνδρες, 750 αεροπλάνα, 60 πολεμικά πλοία και 1.200 άρματα μάχης. Απέναντί τους 350.000 Ιρακινοί στρατιώτες.

@ Στον πόλεμο του Κόλπου η Αμερική χρησιμοποίησε για πρώτη φορά όπλα, τους πυραύλους κρούζ, τα αεροπλάνα stealth και τα όπλα ακριβείας, τα λεγόμενα ΄΄έξυπνα΄΄ όπλα.

@ Τότε αποκλειστεί η διεθνής επικοινωνιακή κάλυψη, επρόκειτο για «υπερθέαμα χωρίς εικόνα», στο οποίο ο «θεατής» συμπλήρωνε με φαντασία τα κενά των επισήμων αφηγήσεων. Το CNN έκανε πάρτι δείχνοντας Αμερικανούς να τρώνε το παγωτάκι τους στα χαρακώματα. Ήταν ο «πόλεμος του καναπέ».

@ Το 1991, στην Καταιγίδα της Ερήμου, οι αμερικανοβρετανικές δυνάμεις είχαν περίπου 140 νεκρούς στρατιώτες. Από αυτούς οι 57 - κατ' άλλους οι 63 - οφείλονταν σε «φίλια πυρά»!

Το 8,6% των στρατιωτών ήταν γυναίκες. Η 32χρονη ταγματάρχης Μαρί Ρόσι ήταν η πρώτη γυναίκα πιλότος που σκοτώθηκε όταν το ελικόπτερο Σινούκ έπεσε σε ηλεκτροφόρα καλώδια στη Σ. Αραβία. Άλλες 15 σκοτώθηκαν, ενώ η γυναικεία παρουσία έγινε γνωστή από τις δύο πιο αναγνωρίσιμες αιχμάλωτες πολέμου. Η ιστορία της Ροντά Κόρνουμ γράφτηκε σε βιβλίο.

@ Ο πόλεμος διήρκεσε 6 εβδομάδες άλλα είχε καταστροφικές συνέπειες για τον αντίπαλο. Το Ιράκ είχε χάσει περίπου 4.000 άρματα μάχης, 240 αεροσκάφη, 1.856 οχήματα μεταφοράς στρατευμάτων και 50.000 έως 100.000 στρατιώτες, σύμφωνα με διάφορους υπολογισμούς ειδικών στη Δύση.

@ Αμερικανοί βετεράνοι, που είχαν πολεμήσει στο Ιράκ το '91, είχαν καταγγείλει ότι τους πρώτους Ιρακινούς αιχμαλώτους τους είχαν θάψει στην έρημο με τα κεφάλια έξω και οι περισσότεροι πέθαναν έτσι.

@ Στις 2 Μαρτίου 1991, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ανακοινώνει τους όρους για την κατάπαυση του πυρός: Το Ιράκ υποχρεωνόταν να καταστρέψει τους βαλλιστικούς του πυραύλους και κάθε είδος πυρηνικού ή βιολογικού όπλου που διέθετε.

@ Ο πόλεμος του κόλπου προκάλεσε μια από τις σοβαρότερες οικολογικές καταστροφές που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης. Οι βομβαρδισμοί των συμμαχικών δυνάμεων αλλά και η ανατίναξη πολλών πετρελαιοπηγών από την πλευρά των Ιρακινών διατάραξαν τις οικολογικές ισορροπίες της περιοχής. Το Ιράκ έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας στον κόσμο, που οφείλεται εν μέρει στις καρκινογενέσεις.

@ Θύμα των μαζικών βομβαρδισμών δεν έπεσε μόνο ο ιρακινός πληθυσμός, αλλά και οι ίδιοι οι στρατιωτικοί των χωρών του ΝΑΤΟ. Μετά την επιστροφή των βετεράνων στις πατρίδες τους οι περισσότεροι από αυτούς παρουσίασαν προβλήματα υγείας. Τα κυριότερα συμπτώματα ήταν παράλυση, επίμονοι πονοκέφαλοι, συχνοί πυρετοί, αμνησία, στρες, αϋπνία, εξανθήματα, αιμορραγίες, ακόμα και λευχαιμία. Επίσης, πολλά νεογέννητα βετεράνων παρουσίασαν σοβαρές σωματικές ανωμαλίες. Η περίεργη και ανεξήγητη αυτή ασθένεια ονομάστηκε «σύνδρομο του Κόλπου» και σύμφωνα με ιατρικά συμπεράσματα οφείλεται στην έκθεση των στρατιωτών σε εξασθενημένο ουράνιο, το οποίο περιείχαν οι βόμβες που έριξαν οι ίδιοι.

Αυτός ήταν ο πρώτος μεγάλος πόλεμος που γνώρισα. Ήμουν δημοσιογράφος σε εφημερίδα και ήρθε ένα τέλεξ(!) από το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων που έγραφε ότι ξεκινά ο πόλεμος… Eκείνο το βράδυ του Γενάρη, στη Βαγδάτη, επικρατούσε ησυχία.

Πού ήσουν, τότε, όταν ξέσπασε ο πόλεμος; Θυμάσαι;

Πηγές

Ελευθεροτυπία

Νέα

Το Βήμα

ΑΠΕ