25η Μαρτίου 2007

Ωραία είναι αυτά. Οι παρελάσεις της μαθητιώσας νεολαίας, «το εθνικό μας φρόνημα», το «οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες», το «η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει», η αναπόληση του παρελθόντος έχει μια μελοδραματική και επική γεύση. Γι' αυτό μας αρέσει να αναπολούμε το παρελθόν. Επειδή φαντάζει μεγάλο. Εξίσου καλό όμως, κι ακόμη περισσότερο, είναι το να «αναπολούμε» καμιά φορά και το μέλλον.
Μέσα στους αιώνες, βέβαια, σε σχέση με τους Τούρκους, τους «απέναντι», τη «γείτονα χώρα» ή «τον νταβατζή της γειτονιάς», και ούτω καθ’ εξής, υπήρξαν πάρα πολλά που μας χώρισαν και κάμποσα που μας χωρίζουν ακόμα. Δεν είμαστε βέβαια οι μόνοι λαοί που για κάποιον λόγο βρέθηκαν αντιμέτωποι.
Απλώς εμείς είμαστε λίγο πιο μελοδραματικοί.
Oι Γερμανοί και οι Γάλλοι, για παράδειγμα, σε κάποιες από τις φονικότερες μάχες της ιστορίας, του Α' και Β' Παγκοσμίου Πολέμου, έχασαν εκατομμύρια ανθρώπους. Το ίδιο συνέβη και στις μάχες ανάμεσα στους Γερμανούς και στους Άγγλους, ή ανάμεσα στους Ρώσους και στους Γερμανούς, ή στους Αμερικανούς και στους Γιαπωνέζους. Μια ματιά στην παγκόσμια ιστορία αρκεί για να μας πείσει ότι είναι μια ατέλειωτη σειρά από μάχες και πολέμους.
Αυτό δεν εμποδίζει όμως τους εχθρούς να γίνουν κάποια στιγμή φίλοι.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, το γεγονός ότι η αντιπαλότητα Ελλάδας και Τουρκίας κράτησε τόσο πολύ, μοιάζει λίγο μυστήριο. Αλλά δεν είναι…

O πόλεμος και η ένταση - εκτός των άλλων - είναι και ένα οικονομικό μέγεθος, όπως και η ειρήνη, άλλωστε, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Η αντιπαλότητα Ελλάδας - Τουρκίας δεν συντηρήθηκε μόνο για λόγους ιστορικούς, που πράγματι υπήρξαν και υπάρχουν ακόμη, αλλά και για λόγους οικονομικούς. Η πολλές φορές αυτοτροφοδοτούμενη ένταση είχε νόημα κι από οικονομικής πλευράς. Η πορεία των εξοπλιστικών προγραμμάτων της Ελλάδας και της Τουρκίας δίνει την απάντηση σε πολλά μεγάλα μυστήρια. Oι εξοπλισμοί παράγουν οικονομικό αποτέλεσμα και σε αυτούς που πουλούν και σε αυτούς που αγοράζουν. Ή σε κάποιους από αυτούς, εν πάση περιπτώσει. Γι' αυτό άλλωστε είναι «χρήσιμοι» - και η ένταση και οι εξοπλισμοί. Και από ποιον είπαμε ότι αγοράζουμε όπλα;

1821-2007. Λες να μας καταλάβουν ξανά οι Τούρκοι και ο Λιακόπουλος, ο Άδωνις και ο Καρατζαφέρης του ΛΑΟΣ να είναι οι νέοι οπλαρχηγοί; Ακούω πολλές φορές, κι από σοβαρούς ανθρώπους, όχι μόνο από τους προαναφερθέντες τραγικούς τύπους, ότι οι Τούρκοι θα καταλάβουν τα νησιά μας, θα κάνουν απόβαση στη Μύκονο, θα μας κάνουν οθωμανικό στο Super paradise. Ότι με αλλεπάλληλες προκλήσεις προσπαθούν να μας «σύρουν» σ’ έναν πόλεμο. Έχω αρχίσει να απορώ, τόσα χρόνια τώρα, πώς δεν το ’χουν καταφέρει ακόμα. Δεν είναι περίεργο που κανείς δεν εξηγεί καθαρά ποιες είναι ακριβώς οι επιδιώξεις της Τουρκίας, για να καθορίσουμε κι εμείς την αντίδρασή μας; Να πηγαίνουμε στη Ρόδο αρματωμένοι, βρε αδερφέ! Θέλουν να μονιμοποιήσουν την κατοχή στην Κύπρο οι Τουρκαλιώτες, που λένε και τα Ημισκούμπρια; Θέλουν να την καταλάβουν όλη; Θέλουν να καταλάβουν τα νησιά μας; Θέλουν να μοιράσουν την υφαλοκρηπίδα; Θέλουν να μας σκίσουν την... άντε μην το πω, μέρα που ΄ναι; Να κάνουν γεωτρήσεις στο Αιγαίο; Όλα αυτά μαζί;

Σε μία άλλη περίπτωση, υπάρχει περίπτωση να βολεύει κι εμάς η επιθετική πολιτική της Τουρκίας;
Πάντα η διαιώνιση μιας σύγκρουσης λειτουργεί ενοποιητικά. Ίσως χρειαζόμαστε τον δικό μας Ψυχρό πόλεμο, τους δικούς μας «κόκκινους» εχθρούς που θα μας συσπειρώσουν.
Έτσι, συζητάμε για «παλλαϊκή άμυνα» και «γυναίκες στα όπλα».
Για να βγαίνει κάθε φορά εκείνος ο πολέμαρχος-δημοσιογράφος να περιγράφει με γουρλωμένα μάτια και τόνο «ένα λεπτό πριν τη θανάσιμη αναμέτρηση» το τελευταίο «παρά λίγο θερμό επεισόδιο» στο Αιγαίο και να κάνει τηλεθέαση.

Οι πίστες του ίδιου παιχνιδιού είναι άπειρες. Χρόνια τώρα παίζουμε το ίδιο βολικό και καταστροφικό παιχνίδι χωρίς στόχο. Σαν δύο ομάδες που χτυπάνε πέναλτι επ’ άπειρον, χωρίς να συμμετέχουν σε πρωτάθλημα, χωρίς κύπελλο. Που στο τέλος θα έχουν ξεχάσει τι ακριβώς στόχους έχουν, θα θυμούνται μόνο ότι είναι εχθροί, ότι οι άλλοι είναι οι κακοί, ότι πρέπει να νικήσουν. Και θα είναι μονίμως χαμένοι.

Με πήρε ο ύπνος στην παραλία και είχα εφιάλτη. Eίδα ότι οι Tούρκοι έκαναν απόβαση σε Κω ή Μυτιλήνη (το όνειρο δεν ήταν σαφές εδώ) με πλοία της γραμμής, μεταμφιεσμένοι σε τουρίστες! Φοβερό κόλπο! Και ήμουν, λέει, μόνο εγώ που το ήξερα (συνήθως έτσι γίνεται στους εφιάλτες) και το έλεγα στους λιμενικούς που γέλαγαν και, φυσικά, δεν με πίστευε κανείς. Ξύπνησα λουσμένος στον ιδρώτα ενώ ο Ρεχάγκελ εξηγούσε τα της χθεσινής μας ήττας, «παραμονή της εθνικής μας επετείου», που έλεγε και ένας κωλόγερος που ήταν θεατής στο γήπεδο ντυμένος Καραϊσκάκης-Μπουμπουλίνα και Παπαφλέσσας, σε ένα. Μπήκα κι έκανα ένα ντους για να συνέλθω. Mετά ξανακοιμήθηκα, αποφασισμένος αυτήν τη φορά να ονειρευτώ ξανθές.
Στο κάτω-κάτω, αν έχει κηρυχθεί πόλεμος με την Τουρκία, θα το καταλάβω από τις αφίσες για τις συναυλίες του Νταλάρα...

Υ.Γ.: Μόλις τελείωσε ο Πανούσης την απαγγελία του στο «Είμαι μια Σουλιωτοπούλα». Τζιμάκο, σε ευχαριστώ!